Duurzaamheid: wat is dat nou?
Er wordt tegenwoordig veel over gepraat, maar wat houdt duurzaamheid in? En hoe kun je zelf duurzamere keuzes maken? Er is nogal wat (soms verwarrende) informatie beschikbaar over dit onderwerp. In de komende blogs zetten we de belangrijkste informatie voor je op een rijtje zodat je zelf bewuster wordt van de keuzes die je maakt met betrekking tot groenten en fruit. Hiervoor beginnen we met uitleggen wat duurzaamheid betekent en hoe je hier bewust mee kan omgaan in de winkel of supermarkt.
Het RIVM omschrijft duurzaam voedsel als volgt:
"Duurzaam voedsel beschermt de ecologische systemen en voorziet in de voedingsbehoefte van mensen nu en in de toekomst."
Alle productie van voedsel is namelijk tot in zekere mate schadelijk voor het milieu. Water, land, en bodem worden gebruikt, waarvoor energie nodig is en CO2 vrijkomt. Voedsel dat het meest vervuilend is, is van dierlijke oorsprong. Producten als rood en bewerkt vlees, melk, kaas en yoghurt hebben allemaal een zwaardere milieubelasting. Met een meer plantaardig dieet boek je dus winst voor de aarde. Verder blijkt ook dat een gezonder voedingspatroon gelijk staat aan een duurzamer voedingspatroon. Kijk maar naar de piramides hier beneden; hoe meer groenten en fruit je eet, hoe kleiner je klimaatimpact op de planeet en hoe beter je bezig bent voor je eigen gezondheid.
Natuurlijk zitten er wel nog verschillen in de duurzaamheid van verschillende groenten en fruit. Dit komt omdat duurzaamheid met verschillende factoren te maken heeft, die allen optreden in de keten van teelt, handel en verkoop. Denk hierbij aan benodigd water en energie tijdens de teelt in kassen of vollegrond, het al dan niet gekoeld transport ter land, ter zee of in de lucht, het gebruik van bestrijdingsmiddelen, verpakkingen, voedselverspilling etc. Om de milieu-impact van groenten en fruit door de hele keten goed te kunnen bepalen, wordt er momenteel mede door het GroentenFruit Huis en de WUR gewerkt aan een rekenkundige methode voor het bepalen van de milieu impact van groenten en fruit, de PEFCR. Met behulp van deze methode zal de milieu-footprint van een product op een eenduidige manier kunnen worden weergeven. Deze methode neemt zaken als klimaatopwarming, landgebruik en uitputting van hulpbronnen mee in de analyse. Aan de hand hiervan zal je als consument een goed geïnformeerde keuze kunnen maken. Deze methode zal waarschijnlijk de basis vormen voor één milieulabel voor voedingsmiddelen. Helaas is deze methode momenteel nog niet volledig ontwikkeld en zal pas in de toekomst beschikbaar worden.
Maar hoe herken je tot die tijd dan zelf welke groenten en fruit je moet kiezen in de winkel om milieubewust te kunnen handelen? Hiervoor zijn keurmerken ontwikkeld, die strenge eisen stellen aan producten. Keurmerken worden niet alleen aan de meest duurzame producten gegeven, maar geven wel transparantie over het productieproces en de duurzaamheid. Het naleven van de eisen die de keurmerken stellen wordt namelijk onafhankelijk gecontroleerd en geven dus wel garantie dat aan bepaalde duurzaamheidseisen wordt voldaan. Er komen tegenwoordig veel keurmerken op de markt, wat keuzes voor de consument compliceert. Er zijn er wel twintig te vinden in de Nederlandse schappen voor groenten en fruit. Daarom is de Keurmerkenwijzer van Milieu Centraal ontwikkeld. Zij hebben de keurmerken getest op een aantal criteria, zoals strenge eisen, betrouwbare controle en duidelijke informatie. Voorbeelden van sterke keurmerken zijn On the way to PlanetProof, EU-biologisch en het EKO-keurmerk. Door te kiezen voor een product met een topkeurmerk kun je dus al beginnen met het maken van een bewuste keuze.
